Trawienie – codzienny proces
Trawienie, proces, który codziennie zachodzi w naszym organizmie i któremu, o ile wszystko dzieje się prawidłowo, nie zwykliśmy poświęcać uwagi. Może warto jednak poznać kilka faktów na temat mechanizmu, który warunkuje dobre funkcjonowanie całego ciała i wszystkich jego pojedynczych komórek.
Jaka jest istota trawienia? Trawienie w organizmie ludzkim jest procesem zewnątrzkomórkowym zachodzącym w obrębie układu pokarmowego. Polega na rozkładzie wielkocząsteczkowych związków chemicznych, takich jak: węglowodany, białka i tłuszcze na mniejsze cząsteczki.
Trawienie odbywa się za sprawą enzymów trawiennych, a jego celem jest rozkład na tak małe elementy, które będą mogły zostać wchłonięte i przyswojone przez organizm. Mylnie zakłada się, że wszystkie procesy trawienne zachodzą w obrębie żołądka. Mimo, że wykonuje on bardzo istotny fragment całej pracy, w procesy te zaangażowane są wszystkie odcinki przewodu pokarmowego, już od jamy ustnej poczynając.
Jama ustna
Już w momencie, w którym widzimy smakowity kąsek, dochodzi do wzmożonej produkcji śliny. To ona odgrywa kluczową rolę w procesach trawiennych w obrębie jamy ustnej. Tutaj rozdrobniony przez zęby pokarm miesza się ze śliną, a zawarta w niej amylaza ślinowa (enzym) rozpoczyna proces trawienia węglowodanów. Tak uformowane kęsy trafiają przez przełyk do żołądka.
Kluczowe znaczenie dla prawidłowego przebiegu procesów trawiennych ma dokładne pogryzienie pożywienia, które dostaje się do naszych ust. Połykanie wielkich, nierozdrobnionych fragmentów jedzenia zaburza i wydłuża procesy trawienne na dalszych odcinkach przewodu pokarmowego. Jest też nierzadko przyczyną dyskomfortu.
Żołądek
W żołądku pokarm mieszana się z sokiem żołądkowym. Tutaj odbywa się dalsze trawienie węglowodanów i zaczynają być trawione białka. Pepsyna (enzym) częściowo rozkłada większość białek na krótsze łańcuchy polipeptydowe. Wstępnemu trawieniu podlegają w obrębie żołądka również tłuszcze. Lipaza żołądkowa (enzym) zapoczątkowuje trawienie tłuszczów zemulgowanych (tłuszcze, których źródłem są między innymi jajka i mleko).
Zasadnicze trawienie tłuszczów wymaga obecności żółci, która wydzielana jest w kolejnym odcinku przewodu pokarmowego - dwunastnicy. W trosce o niezaburzanie trawienia, warto dbać o rozsądne porcje zjadanych posiłków, by nie nadwyrężać i nie rozciągać nadmiernie żołądka.
Jelito cienkie
W tym odcinku przewodu pokarmowego zachodzi tak zwane trawienie zasadnicze. Do akcji wkracza żółć, sok jelitowy i trzustkowy.
Kwaśna treść pokarmowa, przechodząca z żołądka, jest neutralizowana przez zasadowy sok trzustkowy, w celu umożliwienia działania enzymów: amylazy trzustkowej, chymotrypsyny, trypsyny, lipazy trzustkowej i innych. Obok trawienia w jelicie cienkim zachodzi ważny etap wchłaniania małocząsteczkowych związków. Następuje tu również trawienie bakteryjne, które polega na bakteryjnym rozkładzie niestrawionych kawałków pokarmu znajdujących się między kosmkami jelitowymi.
Jelito grube
W końcowym odcinku przewodu pokarmowego wchłaniana jest woda oraz istotna pula witamin. Zachodzi również formowanie i wydalanie niestrawionych resztek pokarmowych.
Ewa Koza, mamsmak.com
